Boek van de maand: ‘Handboek Kwartiermaken’ – Peter Dierinck

Iedere maand geven we aandacht aan een boek uit de omvangrijke collectie van de Lettergek bibliotheek. Deze maand kunnen we niet om dit pronkstuk heen. Peter Dierinck, medewerker van Te Gek!?, kwartiermaker van het eerste uur, schreef in 2020 het ‘Handboek Kwartiermaken’. Onze reporter van dienst, Boris, maakte zich een kwartiertje vrij om te ontdekken waarom Peter dit boek schreef.

Over wat gaat het ‘Handboek Kwartiermaken’ in de eerste plaats?

“Het boek draait om de vermaatschappelijking van de zorg. Voor een lange tijd lag de nadruk in de geestelijke gezondheidszorg op de psychiatrische instelling. Mensen belandden veel te snel in zo’n instelling. In dit boek probeer ik aan te tonen hoe het anders kan. De nadruk wordt gelegd op hoe we ggz kunnen organiseren vanuit de wijk, buurt of dorp. Zo proberen we de ggz dichter bij de mensen te brengen.

Kwartiermakers bereiden daartoe de weg. Zij leggen contacten met burgers en verenigingen buiten de ggz. Mobiele teams zijn bijvoorbeeld aanwezig op wijkvergaderingen waarin men het aanbod rond activiteiten, vrije tijd, wonen bespreekt. Die kennis kunnen ze meepakken als ze aan huis gaan bij mensen met een psychische kwetsbaarheid, in de hoop dat ze sneller gaan spreken over wat er in de wijk leeft. Zo laten we ze connectie maken met activiteiten die in hun wijk gebeuren, waar ze kunnen aan deelnemen.

Het komt er dus op neer dat je de sector van de ggz gaat koppelen aan het sociaal gebeuren, en dat mensen die daarin werken die twee terreinen gaan verbinden. Zo koppelen we ggz los van de psychiatrische instelling en proberen we het te organiseren vanuit de wijk.”

Voor wie is het boek?

“In de eerste plaats is het boek geschreven voor hulpverleners, sociaal werkers, voor steden en gemeenten, omdat het praktisch is opgesteld, maar het is zeker leesbaar voor een breed publiek.

Ik merk dat er veel interessante theorieën worden verkondigd over de vermaatschappelijking van de zorg. Maar hoe start je daar nu mee? Mijn boek geeft een eerste stap. Het  geeft zeer concrete info, een richting aan het denken.
Die combinatie is belangrijk. De theorie kan heel boeiend zijn, maar er is ook nood aan praktische handvaten. Die combinatie vind je in mijn ‘Handboek Kwartiermaken’.”

Hoe kwam je op het idee om hier een boek over te schrijven?

“In 2017 schreef ik het boek ‘Hoop Verlenen’. Daar heb ik mijn ervaringen uit de psychiatrie en de twee jaar die ik werkte in een mobiel team neergeschreven. Dat was voor ik aan het werk ging in projecten rond kwartiermaken. Dat eerste boek is opgepikt door het kabinet Vandeurzen toen. Zij vonden het interessant om daar iets mee te doen voor heel Vlaanderen. Toen ben ik me meer en meer gaan specialiseren in hoe je vanuit de wijk kunt vertrekken. Je kunt het huidige boek dus zien als een soort vervolg en verdieping van mijn eerste boek.”

Wat hoop je in de eerste plaats te bereiken met het boek?

“In de ggz is er al heel wat verbeterd sinds psychiatrische instellingen hun bedden afbouwen, er mobiele teams ontwikkeld zijn en het belang van ervaringswerk in beeld is gebracht. Ook het idee dat je mensen met psychische kwetsbaarheid moet betrekken in hun herstel. Dat je die dingen niet boven de hoofden van mensen moet regelen, maar met de mensen zelf. Dat komt ook fel aan bod in het boek. Die mentaliteitsverandering is hooguit een tiental jaar bezig. Dat is heel recent in vergelijking met de hele geschiedenis van de ggz. Toch zijn er nog veel stappen te zetten om naar een volledige vermaatschappelijking van de zorg te gaan.

Het zou mooi zijn als die eerste-, tweede-, en derdelijnszorg meer door elkaar zouden lopen. Het boek toont de mogelijke stappen die nog gezet kunnen worden.”

Wil je het boek van Peter lezen? In onze Lettergek bibliotheek, gelegen aan het Sint-Pietersstation in Gent, ligt een exemplaar op jou te wachten. Je vindt er meer dan 48.000 werken over geestelijke gezondheid.  Maak een account aan op de bibliotheek via deze link, en reserveer het Handboek Kwartiermaken!