De kracht van verhalen: Literatuur als instrument in de zorg

Literatuur heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in zorg en welzijn. In mijn debuutroman 'Mijn zus is Beethoven' geef ik, Inge De Waele, psychologe en systeempsychotherapeut, een empathische kijk op de wereld van psychische ziektes en de impact ervan op het welzijn van patiënten en hun omgeving. Literatuur helpt ons om beter te begrijpen en, misschien wel, te helen.

Verhalen hebben altijd een belangrijke plek gehad in de zorg. Ze verbinden mensen, geven inzicht en bieden troost, zeker wanneer we te maken hebben met complexe, vaak taboe-onderwerpen zoals psychische gezondheid. Als psychologe en systeempsychotherapeut heb ik altijd gezien hoe cruciaal het is om deze thema’s bespreekbaar te maken, maar het blijft een uitdaging. Er is veel onwetendheid en stigma rond aandoeningen zoals psychose.

In 2022-2023 kreeg ik de kans om de opleiding 'Literatuur en Zorg' te volgen aan de Universiteit Gent. Dit gaf me de ruimte om mijn passie voor literatuur en mijn jarenlange werkervaring te combineren. Deze opleiding inspireerde me om mijn eigen ervaringen te verwerken in een roman. Zo ontstond 'Mijn zus is Beethoven' – een verhaal dat de wereld van psychische ziektes vanuit verschillende perspectieven belicht: de patiënt, zijn of haar naasten, en de hulpverlening.

Mensen zoals Vincent van Gogh of Ludwig van Beethoven worden vaak verheerlijkt om hun genialiteit, maar de realiteit van patiënten die met dezelfde stoornissen leven, blijft vaak verborgen in de schaduw van deze legendes.

Mijn carrière in de zorg heeft me altijd geconfronteerd met hoe moeilijk het is voor mensen om over hun psychische aandoeningen te praten, met name over psychose. De term roept bij veel mensen nog altijd beelden op van krankzinnigheid en onvoorspelbaarheid, en dat maakt het delen van ervaringen moeilijk voor zowel patiënten als hun families. Mensen zoals Vincent van Gogh of Ludwig van Beethoven worden vaak verheerlijkt om hun genialiteit, maar de realiteit van patiënten die met dezelfde stoornissen leven, blijft vaak verborgen in de schaduw van deze legendes.

Na mijn pensionering als docent aan Hogent kreeg ik eindelijk de tijd om die complexe realiteit in een roman te verwerken. Ik heb bewust gekozen voor een romanvorm, omdat ik geloof dat literatuur ons een manier biedt om dieper in de emoties en gedachten van personages te duiken. Een verhaal kan empathie opwekken en de lezer helpen om zich te verplaatsen in de schoenen van een ander. Met 'Mijn zus is Beethoven' wilde ik niet alleen de uitdagingen van een psychische aandoening tonen, maar ook de kracht en veerkracht van mensen in zulke situaties.

Literatuur kan helpen om taboes te doorbreken en om de menselijke kant van complexe thema’s, zoals psychische gezondheid, beter te begrijpen.

Het schrijven van dit boek voelde voor mij als een manier om een bredere kijk te geven op psychische ziektes. De roman vertelt niet alleen het verhaal van de patiënt, maar ook dat van de familie en de professionele zorgverleners. Het is een toegankelijk, warm en soms confronterend verhaal, maar bovenal hoopvol. Literatuur kan helpen om taboes te doorbreken en om de menselijke kant van complexe thema’s, zoals psychische gezondheid, beter te begrijpen.

Hoewel het natuurlijk fijn zou zijn als mensen na het lezen van de blog nieuwsgierig worden naar mijn boek, is mijn belangrijkste doel om door middel van dit verhaal een bijdrage te leveren aan het bespreekbaar maken van psychische aandoeningen, en vooral aan het begrip ervoor.

'Mijn zus is Beethoven' is uitgegeven bij Uitgeverij Bibliodroom.