Eetstoornissen

Wat is een eetstoornis?

Mensen met een eetstoornis zijn op een geobsedeerde manier bezig met eten. De manier waarop ze omgaan met eten heeft een grote impact op hun dagelijks leven en hoe ze zich voelen.

De bekendste eetstoornissen zijn anorexia nervosa en boulimie.

Anorexia nervosa

Mensen met anorexia nervosa eten minder dan hun lichaam eigenlijk nodig heeft. Op die manier proberen ze een gewichtstoename te voorkomen. Hun gewicht en hoe ze eruitzien heeft een grote invloed op hoe ze over zichzelf denken en oordelen. Mensen met anorexia hebben een BMI die wijst op ondergewicht. Al is er soms ook sprake van atypische anorexia nervosa waarbij men wel het gedrag vertoont dat hoort bij anorexia nervosa maar men geen ondergewicht heeft. Omwille van het ondergewicht kan men last krijgen van allerlei fysieke kwalen: de maandstonden die uitblijven, stoornissen van het maagdarmkanaal, afname van de botmassa, etc.
Er zijn twee types anorexia nervosa: in het eerste type is er geen sprake van eetbuien, in het tweede type wel. Vaak evolueren mensen met anorexia nervosa van het eerste type naar anorexia nervosa van het tweede type.

Boulimia nervosa

Ook bij mensen met boulimia nervosa heeft hoe ze eruitzien een grote impact op hoe ze over zichzelf denken en oordelen. Zij hebben eveneens periodes waarin ze minder eten dan wat hun lichaam eigenlijk nodig heeft maar deze periodes worden onderbroken door eetbuien. Zij proberen deze eetbui vervolgens teniet te doen door middel van compensatiegedrag. Mensen met boulimia nervosa onderscheiden zich van mensen met anorexia nervosa omdat ze geen ondergewicht hebben. Toch kan ook boulimia nervosa medische risico’s met zich meebrengen: o.a. een kaliumtekort veroorzaakt door compensatiegedrag dat kan leiden tot hartproblemen.

Levensbedreigend

Anorexia en boulimia hebben meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. In beide gevallen hebben de patiënten een enorme angst om bij te komen en hun hele leven draait rond (weinig) eten. Ze proberen op een extreme manier controle te hebben over hun lichaam. Ze schamen zich voor het eetprobleem en proberen het te verbergen. Daarom moeten ze voortdurend allerlei uitvluchten en leugentjes verzinnen om niet te hoeven eten. Het zorgt ervoor dat ze niet graag met anderen samen eten en dat feestjes of etentjes met familie en vrienden geannuleerd worden. Mensen met eetstoornissen geraken daardoor gemakkelijk sociaal geïsoleerd.

Behandeling van een eetstoornis

Zoals bij alle psychische problemen is het belangrijk om eetstoornissen zo snel mogelijk te behandelen. Dat maakt het herstelproces gemakkelijker. Mensen wachten vaak te lang om hulp in te roepen. Vaak omdat ze ontkennen dat er een probleem is of omdat ze zich er zo erg voor schamen.

Een behandeling verloopt meestal in fasen. Bij anorexia zal eerst gewerkt worden aan een gezond lichaamsgewicht. Zowel patiënten met anorexia als boulimia leren om opnieuw op een evenwichtige manier met eten om te gaan. Daarnaast wordt gewerkt aan het zelfbeeld en aan vaardigheden die helpen om anders met moeilijkheden en met moeilijke emoties om te gaan.

Sabine Peeters is de auteur van het boek 'Lief voor mijn lijf'. Ze worstelde jarenlang met een eetstoornis. Ontdek haar Reset-verhaal. 

Oorzaken van een eetstoornis

Eetstoornissen ontstaan meestal door een combinatie van psychische, sociale en biologische factoren die het risico op de ontwikkeling van een eetstoornis verhogen.

Eetstoornissen ontstaan vaak tijdens of kort na de puberteit, mogelijk als een reactie op de vele veranderingen in deze levensfase. Een negatief zelfbeeld, perfectionisme, je slecht in je vel voelen, ontwikkelingsstoornissen of het doormaken van een traumatische gebeurtenis kunnen het risico verhogen.  

De westerse nadruk op een slank en mooi lichaam kan mee een rol spelen.

Daarnaast kunnen een aantal ziektes, zoals suikerziekte, een eetstoornis in de hand werken. Recent zijn er steeds meer studies die aantonen dat er mogelijk ook genetische componenten zijn die een rol hebben in de ontwikkeling en het ontstaan van de stoornis.

Kun je zelf iets doen bij een eetstoornis?

Voor jezelf erkennen dat je een eetprobleem hebt en hiervoor professionele hulp gaan zoeken is extreem belangrijk. Zo verklein je de kans dat je eetstoornis uitgroeit tot een chronische aandoening.

Andere tips die je kunnen helpen:

• Probeer met je omgeving te praten over je eetprobleem, verstop het niet.
• Zoek contact met lotgenoten, kijk bijvoorbeeld eens op www.anbn.be of op www.proud2bme.nl

Heeft iemand in je nabije omgeving een eetstoornis, dan kan dit enorm belastend zijn. Enkele tips:

• Bespreek je bezorgdheden: praat met die persoon over wat je is opgevallen, geef aan dat je je zorgen maakt.
• Zorg dat de gesprekken niet altijd over eten gaan. Blijf praten over gemeenschappelijke interesses en doe samen zaken die jullie allebei leuk vinden.
• Als naaste kan je ondersteunen in de zoektocht naar hulp, en bij het herstelproces. Het best is hierbij om de autonomie en de controle zoveel mogelijk bij de persoon zelf te leggen. Vraag op welke manier je kan ondersteunen of welke hulp de persoon in kwestie kan gebruiken. Wees streng voor de eetstoornis maar niet voor de persoon die de eetstoornis heeft.  

• De lijn kwijt : behandeling van anorexia, bulimia en obesitas. - M.F. Delfos - ISBN 9789026522383
• Lief voor mijn lijf - Sabine Peeters - ISBN 9789401436564

Kinderen en jongeren:

• Anorexia nervosa in de adolescentie: groei vanuit autonomie. - F. Verheij; e.a. - ISBN 9789023247418